Encyklopedia ziół

Mącznica lekarska to roślina, która występuje na terenie Europy, Azji, Ameryki Północnej oraz Grenlandii. W Polsce dostępna jest przede wszystkim w północnej części kraju. Z uwagi na swoje lecznicze działanie oraz rzadkość występowania, objęta jest częściową ochroną. 

Mącznica to krzewina wiecznie zielona, której gałęzie osiągają nawet 1 m długości. Charakteryzuje się ona liśćmi osadzonymi skrętolegle, których długość nie przekracza zwykle 3 cm. Wyróżnia je kształt łopatkowy, a swoim wyglądem są zbliżone do liści popularnej borówki brusznicy - z tym, że posiadają gęstą siateczkę nerwów po spodniej stronie blaszki. Jeśli chodzi o dobroczynne działanie mącznicy, jej naturalna moc skrywa się właśnie w liściach.

Liście mącznicy bogactwem cennych substancji

Mącznica lekarska od wieków wykorzystywana jest w medycynie naturalnej z uwagi na swoje właściwości prozdrowotne. Swoje działanie zawdzięcza liściom, które zawierają wiele cennych substancji, m.in. związki glikozydyfenolowe, flawonoidy, garbniki hydrolizujące, trójterpeny. To właśnie tym składnikom mącznica zawdzięcza swoje działanie: ściągające, przeciwzapalne, saluretyczne (zwiększone wydalanie jonów chlorkowych i sodowych), antybakteryjne (działa na bakterie antybiotykooporne wywołujące zakażenie dróg moczowych), moczopędne. Najważniejszym składnikiem liści mącznicy jest arbutyna i jej pochodna - hydrochinon - związek o silnym działaniu przeciwbakteryjnym (również w stosunku do bakterii Escherichia Coli).
 

Lecznicze działanie mącznicy

Działanie mącznicy odpowiada właściwościom zawartych w roślinie substancji. Dlatego jest ona od dawna stosowana w leczeniu wielu schorzeń, głównie związanych z układem moczowym. Słynie jako środek zapobiegający zapaleniom dróg moczowych oraz jako sposób na wyeliminowanie chorób dróg moczowych. Odwary z mącznicy lekarskiej można stosować w przypadku infekcji dróg moczowych, białkomoczu, ropomoczu, kamicy nerkowej. 

Działanie mącznicy lekarskiej wykorzystywane jest ponadto w kosmetyce. Z uwagi na swoje właściwości ściągające i antyoksydacyjne świetnie sprawdza się przy stanach zapalnych. Działając rozjaśniająco, wspiera redukcję powierzchniowych przebarwień skóry.  

Przeciwwskazania do stosowania mącznicy lekarskiej

Chociaż mącznica lekarska jest bezpieczną rośliną, bez nadzoru lekarza nie powinno stosować się jej w postaci preparatów dłużej niż 7 dni. Należy zachować również ostrożność w dawkowaniu - przyjmowanie większych dawek niż zalecane może skutkować m.in. "szumem w uszach", bólami brzucha czy mdłościami.
Mącznica lekarska nie jest polecana w okresie ciąży i karmienia piersią, w stanach zapalnych przewodu pokarmowego. 
 

Inne uwagi przy stosowaniu mącznicy

Zaleca się, by przyjmowanie preparatów na bazie mącznicy połączyć z ograniczeniem spożycia pokarmów zakwaszających mocz, takich jak np. słodycze. 

Nie poleca się długotrwałego przyjmowania środków z samej mącznicy lekarskiej. Najlepiej przyjmować ją w postaci mieszanek ziołowych.