Encyklopedia ziół

     Największe uznanie w leczeniu ma popularna w Polsce brzoza brodawkowata Betula verrucosa. Tworzy okazałe drzewa ze zwisającymi gałązkami – stąd czasem nazywa się ją potocznie płaczącą. Liście ma zwykle romboidalne, ząbkowane brzegiem. Ten gatunek brzozy można spotkać wręcz wszędzie, a najczęściej w lasach, parkach, czasem na miedzach.
    Właściwościami leczniczymi obdarzone są pączki, liście, kora z młodych gałązek oraz ściągany wczesną wiosną sok z drzew brzozy. Z liści i pączków pozyskuje się  wartościowy olejek brzozowy.
    Najczęściej zbiera się liście brzozy. Najlepiej  uczynić to od maja do końca czerwca. Suszymy je w pod zadaszeniem, w ocienieniu. Susz z nich przechowuje się w szczelnym pojemniku, bez dostępu światła. Pączki i korę z młodych gałązek pozyskuje się u schyłku zimy lub bardzo wczesną wiosną, a następnie suszy w np. pobliżu kaloryferów lub mini-suszarni (dostępne w sklepach AGD).
    W sklepach zielarskich i w aptekach można też kupić gotowe preparaty zawierające standaryzowany wyciąg z liści brzozy (np. lek ziołowy  Diabetofort).

Co zawiera brzoza?
    Przede wszystkim cenne flawonoidy (m.in. kwercetynę, luteolinę) i trójterpeny oraz garbniki, saponiny, żywice, witaminę C, nieco olejku lotnego,  kwasy organiczne oraz komplet soli mineralnych, np. potas, wapń, krzem, cynk.
Leczenie brzozą
    O brzozie jako leku na reumatyzm (reumatoidalne zapalenie stawów) i dny moczanowej  mówiono już dawno temu. Słynny zielarz - ojciec  Andrzej Klimuszko zalecał  swym pacjentom, którym doskwierały te przypadłości regularną kurację mieszankami ziołowymi z liśćmi brzozy oraz sypianie na świeżo ściętych, młodych, ulistnionych gałązkach tego drzewa co najmniej przez kilka tygodni.
    Brzoza okazuje się też nieoceniona w leczeniu chorób nerek, dróg moczowych i pęcherza: pomaga w ich przewlekłym stanie zapalnym, zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych i moczowodowych.  Leki sporządzone z liści i pączków brzozy  ułatwiają także usuwanie z nerek wytworzonych już kamieni i piasku. Zwiększają filtrację nerek i wpływają moczopędnie.
    Wyciąg z liści brzozy wchodzi m. in.  w skład leku ziołowego Diabetofort, który jest  zalecany dla ludzi chorych na cukrzycę.  W tym preparacie wspomaga wydalanie moczu i ma działanie ochronne na nerki, co w przypadkucukrzycy ma kluczowe znaczenie.
    Brzoza niesie również pomoc w pozbywaniu się nadmiaru wody, który wywołuje ogólną ociężałość, złe samopoczucie, a przede wszystkim obrzęki nóg, twarzy, rąk. Bywa często zalecana w kuracjach odchudzających, bo aktywizuje proces przemiany materii. Leki przygotowywane z huby brzozowej zaleca się w kuracji leczącej nowotwory i zapobiegającej im. Surowce pozyskiwane z brzozy przydają się także w leczeniu chorób skóry (np. trądziku).